Ik zit met 5 vrouwen en één man in een bedompt cursuslokaaltje. Er wordt flink gemopperd: op de lift die ontbreekt, op de haperende techniek waardoor de docent haar presentatie niet kan doen, op het gebrek aan frisse lucht én op de tocht die ontstaat als ik een raam openzet. Ik heb nu al spijt dat ik mij voor deze cursus heb aangemeld: wat een ouwe zeurpieten tref ik hier. En die moeten straks dan op een ‘speelse manier’ Nederlandse les gaan geven aan statushouders. Lukt ze nooit met deze instelling!
Ik ga het groepje nog eens langs. Daar op de hoek zit een vrouw met een dikke laag make up en zwaar getoupeerd kapsel. Naast haar een oude man die wazig voor zich uit staart. Dan een spichtige vrouw met priemende oogjes achter strenge brillenglazen die eigenlijk alles al weet. Naast haar de stadsdichter van een nabijgelegen dorp die vooral creatief met haar toekomstige leerlingen aan de slag wil gaan. Daarnaast een gepensioneerde vrouw die vandaag niets kan zeggen, omdat ze een beugel heeft gekregen die haar ernstig hindert. De docent is een Roemeense. Ze woont al 15 jaar in Nederland, maar heeft nog altijd moeite met onze lid- en voegwoorden. “Maar dat schept een band als ik buitenlanders die taal leer,” zegt ze, “want Nederlands is gewoon moeilijke taal en zo onlogisch als wat.”
Na een hoop geharrewar met koffie en thee begint dan eindelijk het voorstelrondje. En tot mijn verbazing moet ik de hiervoor gegeven typeringen onmiddellijk weer bijstellen. Want onder de dikke laag make up van de ordinair ogende Natasja zit een vrouw die al 15 jaar schippert op de Binnendieze van den Bosch. Ze spreekt vloeiend vijf talen waardoor ze elke toerist uitgebreid kan vertellen over al het moois in haar stad. Door diabetes is ze slecht ter been geraakt en moet ze het gidsen laten schieten. Maar nu gaat ze statushouders onderwijzen, want ook dát brengt het nodige plezier.
En dan John, altijd planoloog geweest, maar na zijn pensionering omgeschoold tot hondencoach. Tijdens een training leerde hij een vrouw uit Ethiopië kennen die niet alleen haar hond, maar ook de Nederlandse taal onder controle wilde krijgen. Dus ging John naar de bibliotheek op zoek naar lesmateriaal en raadpleegde hij zijn netwerk. Hij heeft haar goed kunnen helpen, maar nu wil hij leren hoe het écht moet.
De snibbige dame met de priemende oogjes blijkt 40 jaar met doven en slechthorenden gewerkt te hebben. De gebarentaal kent ze als de beste. Maar ze praat zo graag; dus even geen dove mensen meer. De stadsdichter is net terug van een vakantieweekend met 8 statushouders. Ze hebben al etend, pratend, wandelend en dansend geproefd van elkaars cultuur en ondertussen geoefend met de Nederlandse taal. De vrouw met de beugel laat haar beurt voorbij gaan – het praten kost haar immers moeite – maar de volgende keer zal ze vertellen over een Syrische jongen die haar nederig heeft gemaakt. En dan ben ik aan de beurt. Ik vertel dat ik tegenwoordig voorlees aan kindjes met een taalachterstand; opgelopen omdat er thuis geen Nederlands wordt gesproken of omdat praten met je kind en voorlezen niet voor elke ouder vanzelfsprekend is.
Ik kijk de groep nog eens rond en zeg dat ik de komende weken heel graag van ieder van hen wil leren. Leren hoe we onze taal over kunnen brengen op mensen die hier – na een traumatische periode – een plek zoeken en vooral hoe ik naar mensen kan kijken zonder oordeel. Het belooft een bijzondere cursus te worden. Dit was nog maar les 1.
What you see, is not always what you get!
