Winnaar talentvolle schrijver 2019

Ik ben emeritus hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven, waar ik tot 2006 sociologie gedoceerd heb. Als socioloog publiceerde ik meerdere boeken, waarvan er enkele werden vertaald in het Frans, Engels en/of Duits. In 1982 kreeg ik voor mijn studie “Gemaakt van as. Lichaam en norm in de westerse cultuur” de driejaarlijkse Jan en Maria Huygheprijs voor humane wetenschappen. Af en toe vermeide ik mij echter ook in het schrijven van een literair cursiefje. Doorgaans blikte ik daarin terug op het wel en wee van mijn collegeleven. Die stukjes, oorspronkelijk gepubliceerd in het tijdschrift van de oudleerlingenbond van mijn school (het Klein Seminarie van Roeselare), heb ik
eens flink opgepoetst om ze te bundelen in het boek “In schuinschrift”, dat in 2019 bij Schrijverspunt verschenen is.

Een aantal andere cursiefjes liggen nog een tijdje in het vet. Eén ervan ('Harris Mopulu') werd opgenomen in de feestbundel “PS Nog even dit”, die de uitgeverij Palmslag (Groningen) uitgaf ter gelegenheid van haar tienjarig bestaan. Met een ander stukje ('Tafelen') werd ik in 2018 genomineerd voor de Ward Ruyslinck-prijs voor het kortverhaal. Met het flitsverhaal 'Bevrijd' werd ik genomineerd voor de Raadselige Roos 2019; met 'Het laatste trimester' voor de Elly Blom wedstrijd voor poëzie 2019. Al deze stukjes heb ik naderhand gepubliceerd op de website van Schrijverspunt. Door de leden en de bezoekers van Schrijverspunt werd ik gekozen als 'Talentvolle schrijver 2019' - whatever that means :). En in 2020 won ik de eerste prijs in de schrijfwedstrijd van Bibliotheek Katwijk en de Katwijksche Post.

Van mijn boek 'In schuinschrift' verscheen op de website van Boekenbijlage.nl volgende recensie:

23-juni-2019 | Categorie: Columns & Korte verhalen
In schuinschrift – Lieven Vandekerckhove – 84 blz. – Uitgeverij Schrijverspunt

Een mens mag nog honderd jaar worden: het is en blijft een feit dat de kinder- en schooljaren een onuitwisbare indruk nalaten. Komt het doordat jeugdherinneringen vastgelegd worden op de nog onbeschreven harde schijfjes van kinderzieltjes? Of is het de zorgeloosheid en geborgenheid die ervoor zorgen dat onze gedachten soms eens afdwalen naar die tijd? Wie zal het zeggen. In zijn boek In schuinschrift diept auteur Lieven Vandekerckhove verhalen op uit zijn eigen jeugdjaren in het Klein Seminarie in Roeselare, een kleine stad in het hart van West-Vlaanderen.
Het Klein Seminarie is een school met een rijke traditie. Zoals de naam verklapt, bereidde het in vroegere tijden studenten voor op de eigenlijke priesterstudies aan het Groot Seminarie in Brugge. In de tweede helft van de negentiende eeuw studeerde een aantal studenten af die op literair vlak hoge ogen gooiden en opkwamen voor het Vlaams als schrijf- en spreektaal: Guido Gezelle, Albrecht Rodenbach, Hugo Verriest, Eugeen Van Oye, Hugo Verriest, Karel de Gheldere, Edward Vermeulen (Warden Oom) enz. Sommigen zouden later ook les geven in het seminarie.
De auteur liep gedurende 10 jaar school in het Klein Seminarie in de jaren zestig.
Het boek is opgebouwd uit 26 cursiefjes met een lengte van een tot zes bladzijden, telkens voorzien van een titel. De echt gebeurde prozastukjes zijn chronologisch geordend en starten met de eerste schooldag (in het derde leerjaar) en eindigen met het examen scheikunde in het laatste jaar (retorica) en vervolgens het contact met een medeleerling voor de publicatie van dit boek vele jaren later. De gebundelde teksten vormen een selectie van bijdragen die de auteur heeft geschreven voor het tijdschrift van de oud-leerlingenbond van het Klein Seminarie.
De auteur weet de sfeer van die tijd zeer goed weer te geven. De situaties die beschreven worden behoren tot het Vlaamse school-DNA: ze zijn ongelooflijk herkenbaar voor wie schoolgelopen heeft in de jaren zestig of zeventig in een katholiek Vlaams college: de stofjassen (of soutanes) van de meesters of leraars, de oorvegen, het ‘instampen’ van de leerstof, de ijzeren discipline, de spiekbriefjes, de lessen seksuele opvoeding, de mislukte scheikundeproef, de spreekbeurten, de Vlaamse Filmkes, de Latijnse klassen versus de moderne, de KSA en de scouts. Het was de tijd dat wie een slecht rapport had, thuis nog extra straf kreeg. Het naamfeest van de leraars werd nog gevierd. De mis werd dagelijks bijgewoond en de biecht was verplicht. Maar tussen de soutanes sijpelden reeds de eerste vrijbuiter-leerkrachten binnen die moesten optornen tegen de ‘femelaars en pilaarbijters’. En dat de ‘soutanes’ wel eens het interne duiveltje loslieten, toont de auteur aan in het cursiefje ‘Lucifer’. Heel herkenbaar is het ‘Valère’-type, een manusje-van-alles waarvan ‘elk klooster er wel enkele in dienst had’.
Lieven Vandekerckhove hanteert een ietwat formele schrijfstijl met een duidelijk Vlaamse formulering en woordenschat met hier en daar gebruik van archaïsche woorden (eindweegs, vlassen, bijaldien, amechtig). Hij heeft een sterk beschrijvende verhaalstijl waarbij zowel de situaties als het gedrag, de kledij en het uiterlijk van de personages breedvoerig worden beschreven. De auteur weet de spanning op te bouwen. De verhalen lezen vrij vlot en de nieuwsgierigheid wordt geprikkeld om een volgend verhaal te lezen. Een aantal stukjes ontlokken een glimlach maar anderen blijven toch aan de ribben plakken zoals het hierboven geciteerde ‘Lucifer’ maar ook bijvoorbeeld het verhaal ‘Belazerd’.
Het werk is niet geïllustreerd. De titel van het boek is een knipoog naar het schoonschrift dat vroeger een verplichte schooldiscipline was. De blauwe kaft verwijst naar een schrift met het goedkope blauwe kaftpapier dat toen in alle colleges enorm populair was en het etiket is pure vintage.
Auteur Lieven Vandekerckhove is emeritus hoogleraar aan de K.U. Leuven waar hij tot 2006 sociologie doceerde. Als socioloog heeft hij verschillende publicaties op zijn naam staan. In schuinschrift is een nostalgische en openhartige terugblik op de schooljaren en dompelt je volledig onder in de tijd van de grote Vlaamse colleges.

Kris Muylle
Verschenen in www.boekenbijlage.nl 23.6.2019