Luc Declerck

Dallas

© Luc Declerck op 24.01.2023.

De frisse voorjaarslucht streelde mijn longen, die vrijdagmorgen. Ik wandelde door Boekarest in beste stemming, mijn zintuigen stonden op scherp. Bij een bushalte hoorde ik een vrouw: ‘L-ai văzut ieri pe J.R.? Dumne Zeu!’ Heb je gisteren J.R. gezien? Here God! De laatste woorden bijna op fluistertoon - in het jaar 1979 deed het  gebruik van de naam van God Roemeense wenkbrauwen fronsen. Ze schudde vol onbegrip het hoofd. Ja, ja, de omstanders hadden J.R. ook gezien, in zijn gewone gemene doen - John Ross Ewing, de wispelturige schoft van de Amerikaanse soapserie Dallas. Op donderdagavond vergaapte Roemenië zich aan oliebaronnen die in onwezenlijk lange sleeën door Texas gleden, aan neurotische vrouwen in haute couturejurken, aan de schokkende luxe van Southford Ranch, aan slierten parels, sloten drank, bergen dollars. De knappe maar hondsbrave Bobby deed de dames een traantje wegpinken, de immer dronken en kermende Sue Ellen – de vrouw van J.R. – deed de heren verzuchten, maar het waren vooral de schelmenstreken van de iedereen manipulerende J.R. waarover men niet uitgepraat raakte.

Dallas: intriges, ontrouw, kuiperijen en chantage. Ongebreidelde hebzucht, bitsige familievetes, smerige zaakjes beklonken achter keurige façades. Tot de komst van Dallas waren de Amerikaanse series stichtend – stoere en doodgoede vaders, zorgzame en onderdanig glimlachende moeders, schatjes van kinderen. De slechterik die voor de spanning zorgde moest het afleggen in de laatste episode. De Amerikaanse droom in een melig kleedje.

Nog nooit had het Ministerie van Cultuur belangstelling gehad voor Westerse feuilletons, laat staan voor die met een hoog suikerspingehalte. Dit konden de cineasten van het regime ook, beter zelfs. Ze nappeerden er een socialistisch sausje bovenop waardoor hun creatie nog aan schijnheiligheid won. Dan kwam Dallas en de verbaasde cultuurbonzen ontdekten het foute Amerika van hun dromen. Morele decadentie, egoïsme, chantage, brutaal nihilisme en hebzucht – alles dik uitgesmeerd en triomfantelijk opgediend. Afschuw en ongeloof ruimden plaats voor openbaring: maar dit is hemels manna! Had Marx niet gezegd dat het kapitalisme aan zijn eigen gebreken zou ten onder gaan? Dallas demonstreerde het week na week. Nauwelijks te bevatten dat de Amerikanen dit soort troep op hun eigen publiek loslieten, zonder duiding, zonder herijking van het moreel kompas. Ze hadden niet eens door dat ze hun eigen graf aan het delven waren. Dit kon alleen maar betekenen dat hun systeem door en door rot was, op sterven na dood. Dat moeten we aan ons volk tonen, vonden de heren van de nomenclatura. De beelden die de vijand zelf heeft gedraaid. Wie kan dan nog twijfelen aan de superioriteit van het socialisme?

Op donderdagavond had Boekarest veel weg van een Arabische stad tijdens de Ramadan, kort voor zonsondergang. Doods. De verzamelde familie zat reikhalzend te wachten op het moment. Laatkomers haastten zich naar huis. Schaarse auto’s schuurden met gierende banden over de verlaten boulevards. Voetgangers staken met angst voor hun leven over bij de verkeerslichten. Was dan eindelijk het moment suprême aangebroken en stroomde de generiekmuziek door de huiskamers, dan bleven de vrouwen vijftig minuten lang gehuld in de dure kleren van Sue Ellen. De meisjes huppelden rond in de spijkerbroek van Lucy, de tienerdochter van het zwarte schaap Gary Ewing. De mannen nipten met gestrekte pink aan de vintage whisky ten huize van Cliff Barnes, de aartsvijand van de Ewings. En allen samen flaneerden ze in de nooit geziene luxe van villas, zwembaden, manèges en tuinen met praalfonteinen. Ze zaten naast Bobby in de auto, aaiden het nappaleder van de bank die twee keer zo lang was als hun stoffen sofa thuis. Dolde J.R. met een van zijn liefjes onder de lakens, dan keken ze weg van het gevrij – toch al verminkt door de schaar van de censuur – naar de notenhouten dressoir met inlegwerk, de met chenille bestikte fluwelen overgordijnen, de juwelen op het nachttafeltje, de négligé en de schoentjes van het snolletje.

De Roemenen waren gek op Dallas. Dallas was een raam op het onbereikbare Westen, wijd opengezet door hun eigen stomme staatstelevisie. Een unieke inkijk in het verdorven en decadente systeem waar hun kranten bol van stonden. Wat ze zagen was niet een gruwel maar een droom. Niet het failliet van het kapitalisme, maar de hopeloze achterstand van hun eigen land.

Wanneer de autoriteiten hun grandioze misrekening hadden ingezien was het te laat. Er was geen weg terug. Uit vrees voor gemor, of voor erger, durfden ze de serie niet af te voeren. Dallas was te populair. De uitzending werd ook nooit onderbroken, zelfs niet wanneer Ceaușescu het weer eens in zijn hoofd haalde om een marathonspeech af te steken. Dan moest alles voor hem wijken. Rechtstreekse voetbalwedstrijden werden brutaal van de buis gegooid. Ik hoorde dat dergelijke defenestratie ook de nationale tennistrots Ilie Năstase was overkomen. Maar Dallas bleef gespaard.

Natuurlijk keek het Corps Diplomatique ook. In het saaie wereldje van de diplomaten achter het IJzeren Gordijn was iedere verstrooiing welkom.

Wat ik zelf vond van de serie? Leerrijk. Een gratis taalcursus. Dallas werd niet gedubd maar ondertiteld: ik luisterde naar het lijzige Texaans van J.R. en las tegelijk de Roemeense ondertitels. Een officiële door het regime aangestelde taalleraar wilde ik niet. Allemaal slippendragende communistische partijleden die wekelijks bij de Securitate, de beruchte geheime politie, gingen opbiechten wat ze bij hun Westerse leerling hadden ontdekt. Of hij dronk. Of hij achter de vrouwen aanzat of achter de mannen. Dit laatste bood de beste perspectieven. Neen, het was op Southford Ranch dat mijn kennis van de Roemeense taal groeide. De Ewings verrijkten mijn woordenschat en stutten mijn zinsbouw. De spraakkunst bleef het zwakke broertje maar van Dallas kon je ook geen mirakels verwachten.

Enthousiast over deze inzending?

We nodigen je graag uit om je mening te geven over deze publicatie. Dat is mogelijk door een commentaar van jou toe te voegen en/of door een waardering te geven. Klik hieronder s.v.p. op het gewenste item!

  • Jouw commentaar toevoegen? Schrijvers stellen je tips en opmerkingen op prijs. Dat is mogelijk in de tekstbalk

    Voeg hier je commentaar toe...
    You are a guest ( Sign Up ? )
    or post as a guest
    Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

    Wees de eerste om commentaar te geven.

    Je kunt ook een waardering geven voor deze publicatie!
  • Graag jouw waardering voor de kwaliteit van deze inzending: 1=minimaal, 2=matig, 3= voldoende, 4=goed, 5=perfect.
    Schrijf een commentaar
    PLG_VOTE_STAR_INACTIVEPLG_VOTE_STAR_INACTIVEPLG_VOTE_STAR_INACTIVEPLG_VOTE_STAR_INACTIVEPLG_VOTE_STAR_INACTIVE
     
    Je kunt ook een commentaar toevoegen voor deze publicatie!

  • Toelichting

    Op Schrijverspunt kun je in principe bij elke publicatie, d.m.v. een commentaar en/of een waardering, je mening geven. Alleen als een auteur feedback niet op prijs stelt is de mogelijkheid niet zichtbaar. De praktijk heeft geleerd dat de meeste auteurs feedback op prijs stellen. We nodigen je dan ook graag uit om je mening te geven over een publicatie. Dat is op twee manieren mogelijk:

    Commentaar

    Je kunt jouw commentaar geven op een publicatie of reageren op een ander commentaar of reactie.
    • Je kunt jouw commentaar toevoegen in de tekstbalk (Voeg hier je commentaar toe...) van het blok commentaar. Je commentaar is dan direct zichtbaar. Bij je commentaar kun je b.v. ook een emoji toevoegen.
    • Wil je een reactie toevoegen bij een ander commentaar of reactie? Klik dan bij het betreffende commentaar op 'Reageer'. ook dan verschijnt er een mogelijkheid om je tekst toe te voegen.
    • Elk commentaar is welkom. Dus geef gerust aan als je de publicatie met plezier hebt gelezen, maar ook opmerkingen over de stijl en het taalgebruik van de publicatie worden op prijs gesteld. Een mooie manier voor auteurs om eigen schrijfwerk te verbeteren.
    Commentaren of reacties lezen.
    • Bij elke publicatie kun je de commentaren of reacties lezen. Op de homepagina is daarnaast ook nog eens een overzicht van de actuele commentaren/reacties te vinden.
    • Wil je een bericht ontvangen van nieuwe commentaren/reacties dan kun je dat bovenin het blok Commentaar aangeven bij 'Ontvang een bericht bij nieuwe commentaren' of als je zelf een commentaar of reactie geeft.
    • Wil je alleen de commentaren zien bij een publicatie en geen reacties daarop? Klik dan bovenin het blok Commentaar op 'Inklappen alles'.
    Voorwaarden:
    Schrijvers en dus ook wij stellen een commentaar bij een publicatie erg op prijs. We proberen daarbij de mogelijkheid op Schrijverspunt om feedback te geven liefst zonder regels te laten. Dat vraagt alleen soms wat tolerantie en misschien wat invoelingsvermogen voor de ander. Samengevat respecteer elkaar.
    Is een commentaar of reactie volgens jou ongepast? Door met je muis over het commentaar of de reactie te gaan verschijnt er rechts een vlaggetje. Klik daar op om dit te melden bij websitebeheer.

    Waardering:

    Je kunt  commentaar geven op een publicatie, maar het is ook mogelijk om een waardering in cijfers te geven. Bij een waardering gaat om een beoordeling door jou van de kwaliteit van de publicatie. Je kunt kiezen uit 5 mogelijkheden om op te stemmen. 1=minimaal, 2=matig, 3= voldoende, 4=goed, 5=perfect.  De waardering is anoniem.
Hits: 51
Lekkerboek voor betaalbaar leesplezier
Tweedehands boeken
Nu opruiming!

Fleur, Kim en Susanne Van Sambeeck: Next Stop Curaçao

- Klik hier!-

Meer publicaties lezen of zelf meedoen aan een schrijfactiviteit?

Klik op een van de mogelijkheden.

Schrijverspunt

© 2023 / Sitemap